10 tips voor meer leesmotivatie en leesplezier
Vaak wordt er vanuit school aangeraden om thuis iedere dag 10 minuten te lezen. Maar uit ervaring weet ik: dat is makkelijker gezegd dan gedaan.
Natuurlijk weet je dat lezen belangrijk (en leuk) is. En je wilt ook graag dat jouw kind leest. Maar je merkt dat je kind niet wil lezen. ‘Geen zin’, ‘saai’ krijg je te horen als je voorstelt om even 10 minuten te lezen.
In deze blog geef ik je 10 concrete tips om je kind toch –én met meer plezier– aan het lezen te krijgen. Deze tips zijn vooral gericht op de beginnende lezers (van groep 2 tot en met groep 4).
1 – Doe het samen
Samen lezen is leuker. Als je kind echt nog een beginner is en nog weinig (of heel langzaam) kan lezen, begin dan met samen lezen. Laat bij het voorlezen je kind de titel van het boek en de titels van de hoofdstuk zelf lezen. En vervolgens lees je zelf het hoofdstuk.
Naarmate je kind meer woorden kan lezen, breid je dit uit door af en toe een woord te laten lezen door je kind. Kies dan wel een woord waarvan je verwacht dat hij het al kan lezen. Succeservaringen, daar gaat het om.
Als dit goed gaat, kun je je kind af en toe een zin laten lezen, tot je bijvoorbeeld om de beurt een zin leest. En daarna, als je kind al iets verder gevorderd is, kun je bijvoorbeeld afspreken dat je om de beurt een bladzijde leest. Dat geeft al iets meer vaart aan het verhaal, doordat jij op een wat hoger tempo leest. En daardoor is het voor jou én voor je kind een stuk minder saai.
Zelf vind ik de Borre-boekjes erg handig voor het samen lezen. Je leest een bladzijde voor, en daaronder staat een woord (groep 2) of een zin (groep 3) dat je kind kan lezen. Later, als je kind wat beter kan lezen, kan hij of zij het hele boekje lezen.
Uit: Borre gaat op zwemles (groep 2)
Uit: Borre bouwt een boomhut (groep 3)
Je kunt je op de Borre-boekjes abonneren, maar soms kom je ook complete jaargangen tegen op Koningsdag of op Marktplaats.
Weerstand
Natuurlijk kan je kind afwijzend reageren: ‘dat kun je zelf toch ook wel lezen?’ of ‘jij bent nu toch aan het voorlezen? ’. Zeker de kinderen die moeite hebben met lezen, zullen lezen ook proberen te vermijden. Dus, hoe lastig ook, laat je niet (te snel) verleiden om dit woord toch zelf voor te lezen. Wacht net zo lang tot je kind het woord (of de zin) toch leest (en dit kan best een paar minuten duren). Of help je kind met het hakken en plakken van de letters (b-oo-s). Is een woord echt nog te moeilijk, dan kun je het natuurlijk gewoon voorlezen.
Daarnaast is er een leesmethode gericht op samenlezen, die vooral gericht is om de kinderen die meer moeite hebben met het leren lezen: de Ralfimethode.
2 – Kies leuke boeken
De boekjes voor beginnende lezers zijn echt niet altijd leuk om te lezen. Besteed daarom echt wat tijd aan het uitzoeken van leuke –niet te moeilijke– boeken die goed aansluiten bij jouw kind. Denk bijvoorbeeld aan hobby’s, favoriete sport of lievelingsdieren van jouw kind Mijn favorieten voor de beginnende lezer zijn de boekjes van Agent en Boef en Vos en Haas. Hier vind je concrete boekentips voor de beginnende lezer.
Kies liever een leuk boek dat nog te moeilijk is (en dat jij helpt met de moeilijke woorden) dan een saai boek op niveau.
En niet te vergeten: strips zijn ook oké! Als je kind wel strips leest, wees daar dan vooral heel erg blij mee. Het gaat er in eerste instantie om dat je kind leest (en dus oefent) en daar plezier in heeft. Want iets wat je leuk vindt, wil je wel vaker doen. Maar iets wat je moeilijk en saai vindt, dat doe je liever niet, toch? De wat meer ‘verantwoorde’ boeken komen later wel.
3 – Maak gebruik van humor
De ultieme combinatie van leuk en kort vind ik moppenboeken. Zeker als het raadsel-moppen zijn. Denk aan ‘Het is groen en het komt van de berg af. Rara, wat is het?’. Dat soort zinnen zijn prima te lezen voor beginnende lezers, en leveren meteen al een heleboel plezier op.
Als kinderen eenmaal beginnen met hardop moppen voor te lezen, willen ze vaak niet meer stoppen. Spreek bijvoorbeeld af: ‘je mag vanavond bij het eten twee moppen vertellen’ (meestal lezen ze er dan toch veel meer, omdat ze wél een leuke mop willen uitkiezen).
4 – Stop op tijd
Als het je lukt om iedere dag 10 minuten samen met je kind te lezen, dan ben je goed bezig! Dat is echt genoeg. Zeker als je kind steeds een groter deel van die 10 minuten zelf aan het lezen is.
Alleen als je kind zelf aangeeft nog niet te willen stoppen (omdat het zo spannend, grappig, gezellig is) kun je je laten overhalen om nog iets langer door te gaan. Maar belangrijk: dan komt het vanuit het kind. En dat geeft het kind (en jou) een fijn gevoel: het is dan geen opgelegde activiteit meer.
Als het lezen niet zo lekker loopt, is de verleiding er wel eens om nog even door te gaan, want je kind heeft voor je gevoel nog te weinig gelezen. Je kunt beter stoppen op het moment het nog gezellig is, dan op het moment dat je kind moe is en gefrustreerd het boek in de hoek gooit.
5 – Geef complimenten
Als het lezen lekker gaat, is het geven van complimenten meestal geen probleem. Maar als het soms een heel gedoe is om je kind aan het lezen te krijgen, is het uitdelen van complimenten soms wat lastiger. Maar wel erg belangrijk, misschien wel nóg belangrijker. Kijk maar eens wat het met je kind doet. Een voorbeeld is: ‘je had vandaag echt geen zin om te lezen, maar je hebt het toch gedaan, wat ben jij een doorzetter’.
Of ‘twee weken geleden werd je nog heel boos omdat je de ij nog niet kon lezen. Nu lukte dat wel, knap hoor’.
Ook als je er eigenlijk van baalt dat je kind weer die 10 minuten niet heeft volgemaakt, blijf benoemen wat hij wel heeft bereikt: ‘je hebt nu twee bladzijden gelezen’.
Probeer het luchtig en positief en te houden. Voor je kind een oefening in lezen, voor jou een oefening in geduld en positiviteit. 😊
Hier vind je meer ideeën voor complimenten (concrete positieve feedback) die je tijdens of na het lezen kunt geven, en waarom het zo belangrijk is.
6 – Geef het goede voorbeeld
Een kind leert meer van wat hij jou ziet doen, dan van wat je zegt.
Dus als je zegt ‘lezen is leuk’, of ‘lezen is belangrijk’, maar je leest zelf eigenlijk nooit, dan ben je niet zo geloofwaardig. Dus pak af en toe een boek of een tijdschrift. Iets wat je leuk vindt om te lezen. Dan pas ziet je kind, dat lezen leuk is. Dit geldt nog sterker voor mannen, want jongens haken vaker af met lezen omdat ze vaders of andere mannelijke rolmodellen nauwelijks zien lezen.
7 – Lees voor
Ik kan het niet vaak genoeg zeggen: voorlezen is ontzettend belangrijk als je je kind meer leesplezier wilt meegeven. Hierdoor leert je kind de kracht van het verhaal en het plezier in boeken kennen. Tijdens het voorlezen kan je kind ervaren hoe het is om te worden meegezogen in een verhaal, terwijl het zelf nog niet op dat niveau kan lezen.
Als je een gezellig moment maakt van het stukje voorlezen, dan maakt je kind ook een positieve connectie met lezen: lezen is fijn. Door voor het voorlezen andere boeken te kiezen dan je kind zelf leest, wordt ook zijn wereld weer wat vergroot. Daarom is het ook belangrijk om niet te stoppen met voorlezen op het moment dat je kind zelf al best aardig kan lezen. Ga hier mee door tot groep 8 (of langer). Hier vind je leuke voorleesboeken (ook voor oudere kinderen).
8 – Maak gebruik van de Ipad
Lezen en vooral leren lezen, hoeft niet altijd uit een boek. Er zijn verschillende apps ontwikkeld om het leren lezen te stimuleren. Ik noem ze hier niet allemaal, maar wil wel even aandacht schenken aan Yoleo.
Yoleo is een soort online minibibliotheek. Je kiest samen met je kind een boek dat op de boekenplank staat. Je mag dit boek dan 3 weken ‘lenen’. Het boek wordt voorgelezen, en je kind leest mee. Er wordt duidelijk aangegeven bij welke zin en welk woord de voorleesstem is. Onderaan in het scherm kun je de voorleesstem makkelijk versnellen of te vertragen. In het begin zou ik kiezen voor vertragen.
Het pluspunt van Yoleo boven andere apps is dat er wordt voorgelezen door een echte, prettige stem. Ook staan er echt leuke boeken in de app, bijvoorbeeld ‘Floor regelt het even’ van Manon Hoffman, en ‘De pizza-spion’ van Anna Woltz.
Daarnaast bevat de app een spelelement. Iedere keer dat je leest, krijg je punten en met die punten kun je je kamer op Yoleo inrichten.
Nog een ander voordeel: als je lid bent van de bibliotheek kun je gratis gebruik maken van Yoleo.
9 – Lees vaker hetzelfde boek
Kinderen (vooral jonge kinderen) houden van voorspelbaarheid, zeker als ze bezig zijn met iets nieuws te leren. En ze hebben soms hele duidelijke voorkeuren. Het is dan ook helemaal niet zo gek om vaker hetzelfde boek voor te lezen (dat heb je waarschijnlijk al gedaan) of te lezen.
Juist door hetzelfde boek vaker zelf te lezen kan het kind merken dat het vooruitgaat.
Hierdoor kan het kind ervaren hoe het is om snel en vloeiend te lezen. Het gevoel van: yes, ik kan het.
Dus, als je kind steeds met hetzelfde boek aan komt zetten, ga er dan ook lekker in mee. En breid daarna weer uit met een weer een ander boek. Daarom zijn kinderen vaak ook zo gek op series, denk aan Floor, Geronimo, de Effies, de Kameleon, Dolfje Weerwolfje, Koen Kampioen.
Een deel van de setting, de namen en veelvoorkomende woorden kennen de kinderen al uit eerdere boeken. Ze hoeven dus minder moeite te doen om het boek te begrijpen. En ze weten: ik kon dat vorige boek lezen, en dat was leuk, dus dan kan ik dit boek ook lezen, en dat zal ook wel leuk zijn.
10 – Lees eens iets anders dan een boek
Als je kind weerstand heeft ontwikkeld tegen lezen (en dus tegen ook boeken), kan het goed zijn om het lezen wat meer te verpakken in andere activiteiten. Bijvoorbeeld:
- een speurtocht (met opdrachten of aanwijzingen die hij zal moeten lezen om verder te komen)
- iets bakken waarbij je kind het recept zal moeten lezen
- een woordzoeker maken
- bingo met woorden (i.p.v. cijfers)
- kwartet met woorden, bijvoorbeeld van maan, roos, vis
- tijdschriften, bijvoorbeeld Donald Duck Junior
Ik hoop dat je aan de slag kunt met deze tips om je kind te motiveren om thuis te lezen.
Welke tip wil jij gaan toepassen?
Laat hieronder een reactie achter. En als je nog vragen hebt, stuur me gerust een bericht. Ik ben benieuwd.
